Aşık Ömer Kimdir? Edebi Kişiliği ve Önemli Şiirleri
Aşık Ömer Kimdir?
Âşık Ömer, Konya’nın Hadim ilçesinin Gezlevi köyünde veya Kırım’ın Kezlev şehrinde 1620/1621-1651 yıllarında doğduğu bilinen bir halk şairidir. Ölüm tarihi rivayetlere göre 1707 olarak bilinmektedir. Ömer 20 yaşına kadar bölgede kalır askere gittikten sonra uzun bir süre 10-15 yıl asker şairi olarak, Avrupa ve Rusya sınırlarında dolaşmıştır. Bu sebepten şiirlerinin çoğunda yurt sevgisi, vatan hasretiyle gibi konular işlediği görülür. Şiirlerinde ilk başta divan şairlerine özenerek “Adli” mahlasını kullanmış daha sonrasında ise “Ömer” mahlasını tercih etmiştir. Pek çok yerler dolaşan Ömer’in Divan’ında, “Hafız Aşık Ömer” ibaresinin yer alması, çeşitli kaynaklarda saz çaldığının kayıtlı olması nedeniyle “Aşık” unvanının verilebileceğine de işarettir.
Aşık Ömer’in Edebi Kişiliği
- Bir ordu şairi ve gezici saz şairi sayılır. Yeniçeri şairidir.
- Aşıklar arasında “pir” ve “üstat” olarak tanınır.
- En çok şiiri olan saz şairidir.
- “Şairname” adlı uzun şiiri edebiyat tarihimiz açısından kaynak niteliği taşır.
- Hem hece hem aruzu kullanmıştır. Aruzla yazdığı tevhit, naat, gazel ve kasideleri vardır.
- Tasavvuf düşüncesini de ele almıştır.
- Daha çok Güzelleme türü ile tanınır.
- Koşma, Varsağı, Semai türlerinde başarılıdır.
- Şiirleri “Aşık Ömer Divanı” adlı bir kitapta toplanmıştır.
Aşık Ömer’in Şiir Örnekleri
Ela Gözlerine Kurban Olduğum
Ela gözlerine kurban olduğumYüzüne bakmaya doyamadım ben
İbret için gelmiş derler cihana
Noktadır benlerin sayamadım ben
Aşkın ateşidir sînemi yakan
Lûtfuna erer mi cevrini çeken
Kolların boynuma dolanmış iken
Seni öpmelere kıyamadım ben
Terkeyledim ağalarım, beylerim
Bozbulanık seller gibi çağlarım
Anın içün ben ah edip ağlarım
Ayrılık oduna doyamadım ben
Kaldı deli gönül kaldı hep yasta
Mevla’m erdir beni murada kasda
Aşık Ömer eydür sevgili dosta
Allah’ısmarladık diyemedim ben
Coşkun Sular Gibi Çağladım Aktım
Coşkun sular gibi çağladım aktımBülbül gibi ah ü efganımız var
Şadırvan atların seyrine baktım
Ahur kapusunda seyranımız var
Akıntıya saldık biz de gemimiz
Çatladı’da mevcud oldu cümlemiz
Kumkapı’da sürdük zevk-ı demimiz
Çok şükür Yezdan’a devranımız var
Ben seni severim ta ki ezeli
Takınmış başına fıstık kazeli
Sereserpe Yenikapu güzeli
Langa kapusunda yaranımız var
Davutpaşa ara yerde yücedir
Samatya’nın safası eyücedir
Narlıkapu hepisinden ücedir
Köşk ü saray ile ünvanımız var
Yedi kule enbiyalar durağı
Silivrikapı’da yanar çırağı
Yenikapu dervişlerin ocağı
Mevlevihaneyle devranımız var
Topkapu kilidin kimse açamaz
Edirnekapısı’na konan göçemez
Eğrikapu’dan üç adam geçemez
Meyyitler elinden efganımız var
Serin olur Ayvansaray havası
Hüma kuşu gibi yüksek yuvası
Balatlılar pirden almış duası
Derler ki yol ile erkanımız var
Fenerliler taşra çıkmaz baslıdır
Küçükleri büyüklerinden usludur
Derler ki aslı bezirgan aslıdır
Kafeslerde dolu mercanımız var
Ne hoş bula Petro kuyusu yerini
Yenikapu iyan etmez sırrını
Ayakapusu’nda gördüm birini
Ağlar ki yangından viranımız var
Cibali’de içtim aşkın dolusun
Baştan başa seyreyledim yalısın
Tüfekçiler zabteylemiş delisin
Unkapanı gibi mizanımız var
Ayazmakapusu’nda dayanda durdum
Odunkapusu’nun darlığın gördüm
Borcu olanlara Hak ede yardım
Zalimlere çengel organımız var
Zindankapusu aşikar olunur
Borcu olanların bağrı delinür
Her ne millet ister isen bulunur
Baba Cafer gibi rindanımız var
Balıkçılar şikarına dolaşur
Müşteriyi aldatmağa uğraşır
Gümrükte de didebanlar savaşur
Üsküdar’dan gelür kervanımız var
Yenicami gibi yoktur dünyada
Barekallah anı yapan üstada
Namazını anda kılan ziyade
Daima okunur Kur’an’ımız var
Bağçekapusu’ndan taşra inince
Yalıköşkü’nün önüne varınca
Topkapu’nun topşarını görünce
Kanlıca’dan gelen kurbanımız var
Padişah-ı aleme kaldı dua
Muammer ola feyziyle ulema
Cümle erbab-ı devlet hep vüzera
Sultan Ahmed gibi bir hanımız var
Aşık Ömer muradın Hak’tan dile
Şair olan bunun ma’nasın bile
Bizden sonra niçe şairler gele
Ko disünler dilde destanımız var
