Dadaloğlu kimdir? Edebi Kişiliği ve Şiir Örnekleri

Dadaloğlu Kimdir?
Asıl adı Veli‘dir. Güney Anadolu’daki Avşar boyundandır. Toroslardaki göçebe Türkmenlerin Avşar boyundan olan Dadaloğlu’nun hayatı hakkında, söylentilerden başka bir şey bilinmemektedir. Türkmen aşiretlerini yerleşik hayata geçirme çabası karşısında, başkaldıranlarla birlik . olmuş, çoğu şiirinde derebeyi eri ve aşiretler arasındaki savaşları dile getirmiştir. Şiirlerinde yiğitçe bir sesleniş olduğu gibi, içli bir söyleyiş de vardır. İçinde bulunduğu tarih ve toplum olayları karşısında, çevresinin duygu ve düşüncelerini yansıtmış olması bakımından önemlidir. Şiirlerinde göçerlik koşullarını, döneminde orta Anadolu’da hüküm süren aşiret kavgaları ve aşiretlerin Osmanlı ile savaşlarını yansıtır. Dadaloğlu’nun doğum ve ölüm tarihleri hakkında kesin bir bilgi olmamakla beraber eldeki kaynaklardan 1785-1868 olarak belirlenmiştir
Dadaloğlu’nun Edebi Kişiliği
- Koçaklama türündeki şiirleri ile tanınır.
- Türkmenlerin özgürlük sembolü olmuştur.
- Aşk, doğa ve savaş temalarını işlemiştir.
- Şiirlerinde hem devrinin tarihini hem de bir toplumun düşüncelerini yansıtmıştır.
- Sadece hece ölçüsünü kullanmıştır, divan şiirinden etkilenmemiştir.
- Fırka-ı İslahiye ordusunun zorla iskan politikasına karşı çıkmıştır. “Hakkımızda devlet etmiş fermanı/Ferman padişahın dağlar bizimdir” dizelerinde olduğu gibi şiirlerinin çoğunda bir isyan vardır.
Dadaloğlu Şiir Örnekleri
Alırım Kız Seni Komam İllere
Oturmuş ak gelin taşın üstüneTaramış zülfünü kaşın üstüne
Bir selam geldi başım üstüne
Alırım kız seni komam illere
Bir taş attım karlı dağlar ardına
Yuvarlandı düştü yarin yurduna
Ben yeni de düştüm sevda derdine
Alırım ahdımı komam illere
Atımın kuyruğu cura saz gibi
Divana vurmuş da ergen kız gibi
Alarmış yanağı bahar yaz gibi
Getirin kır atım göçem illere
Dadaloğlu der de oldum kastana
Gelip geçer selam verir dost bana
Göçeyim mi bilmem Namrun üstüne
Çekilem mi kahpe Bulgar illere
Dinleyin Ağalar Bir Söz Edeyim
Dinleyin ağalar bir söz edeyimBir güzel beni dilinen kandırdı
Söz verdi de geri döndü sözünden
Kötüleri üstümüze güldürdü
Devşir hey sevdiğim simlerin kuşan
Deli olur senin sevdana düşen
Dostum nerde deyi sorup sormaşan
Muhabbeti ara yerden kaldırdı
Senin için geyeceğim alları
Irak idi yakın ettim yolları
Heves güves yetirdiğim gülleri
Korkuyorum bir soysuza yoldurdu
Dadaloğlu’m der ki bakın halime
Değirmen dönüyor çeşmim seline
İnanman güzelin tatlı diline
Çokça beni serseriye yeldirdi