YKS 2024'e Evden Hazırlanın! 7/24 Online Eğitim

Hemen İncele
Kimdir

Karacaoğlan Kimdir? Edebi Kişiliği ve Önemli Şiirleri

Karacaoğlan Kimdir?

Karacaoğlan, 17’nci yüzyılda yaşamış göçebe bir şairdir. 1606′ doğduğu, 1679’da ya da 1689’da yaşamını yitirdiği bilinmektedir. Yaşadığı yer ile ilgili farklı rivayetler bulunmaktadır. Osmaniye ili Düziçi ilçesi Farsak köyünde doğduğu rivayeti ağırlıklıdır. Yaşamının büyük bir bölümünü Çukurova, Maraş, Gaziantep yörelerinde geçirdiği de söylenir. Doğum yeri gibi, ölüm yeri de kesin olarak bilinmemektedir. Şiirlerinden, çok uzun yaşadığı anlaşılmaktadır. Asıl adı bazı kaynaklarda Simayil, kendi şiirlerinden bazısında ise Halil ve Hasan olarak geçer.
 

Karacaoğlan’ın Edebi Kişiliği

  • Güney Anadolu’da Toroslar’da yaşayan Türkmen aşiretine mensuptur.
  • Göçebe bir şairdir.
  • Aşık edebiyatının en lirik şairidir.
  • Halk şiiri geleneğine bağlı kalmıştır.
  • Halk şiirinin geleneksel yarım uyak düzenini ve yer yer de redifi kullanmıştır.
  • Hece ölçüsünün 11’li (6+5) ve 8’li (4+4) kalıplarıyla yazmıştır. Bazı şiirlerinde ölçü uygunluğunu sağlamak için hece düşmelerine başvurduğu da görülür.
  • Konularını içinde yaşadığı göçebe yaşamından almıştır.
  • Deyimler ve benzetmelerle halk şiirinde kendine özgü bir şiir evreni kurmuştur.
  • Güzelleme türü ile tanınır.
  • Aşk, tabiat, ayrılık, güzeller, gurbet, ölüm gibi konu­ları işlemiştir. Aşk şiirlerinde çapkın ve uçarı bir söyleyiş vardır. Tabiatı bir ressam edasında anlatmıştır.
  • En çok varsağı söylemiş halk şairidir.
  • Dilindeki yalınlık, anlatımındaki incelik ve samimiyet sayesinde aşık edebi­yatının en ünlü şairi olmuştur.
  • Sadece hece ölçüsünü kullanmıştır. Divan şiirinden etkilenmemiştir.
  • Dinsel düşüncelerden, divan ve medrese kültüründen uzaktır. Dini konuları işlememiştir.
  • Mecaz ve mazmûnlara çokça başvurması, söyleyişini etkili kılan önemli öğelerdendir.
  • Doğa benzetmelerini sık sık kullanmış. Kendisinden sonra gelen birçok ozanı derinden etkilemiştir.. Bu olumlu etkiler günümüz Türk şiirine kadar uzanır.
  • Arapça ve Farsça kelimeleri çok az miktarda kullanmış. Yöresel sözcükleri ise yoğun bir biçimde kullanmıştır.

 

Karacaoğlan Şiir Örnekleri

Bir Ayrılık Bir Yoksulluk
Vara vara vardım ol kara taşa
Hasret ettin beni kavim kardaşa
Sebep ne gözden akan kanlı yaşa
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm

Nice sultanları tahttan indirdi
Nicesinin gül benzini soldurdu
Nicelerin gelmez yola gönderdi
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm

Karacoğlan der ki kondum göçülmez
Acıdır ecel şerbeti içilmez
Üç derdim var birbirinden seçilmez
Bir ayrılık bir yoksulluk bir ölüm

Elif
İncecikten bir kar yağar,
Tozar Elif, Elif deyi…
Deli gönül abdal olmuş,
Gezer Elif, Elif deyi…

Elif’in uğru nakışlı,
Yavrı balaban bakışlı,
Yayla çiçeği kokuşlu,
Kokar Elif, Elif deyi…

Elif kaşlarını çatar,
Gamzesi sineme batar.
Ak elleri kalem tutar,
Yazar Elif, Elif deyi…

Evlerinin önü çardak,
Elif’in elinde bardak,
Sanki yeşil başlı ördek
Yüzer Elif, Elif deyi…

Karac’oğlan eğmelerin,
Gönül sevmez değmelerin,
İliklemiş düğmelerin,
Çözer Elif, Elif deyi…

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir