YKS 2024'e Evden Hazırlanın! 7/24 Online Eğitim

Hemen İncele
Türk Dili ve Edebiyatı

Tartışma Nedir | Tartışma Türleri | Tartışmanın Özellikleri

Tartışma Nedir?

Önceden belirlenmiş bir konu üzerinde farklı görüşlere sahip kişilerin bir araya gelerek konu ile ilgili görüşlerini bildirmeleri, görüşlerini savunmaları ve konuyu çözümlemeleri için yaptıkları konuşmalara tartışma adı verilir.

Tartışma, sürekli kendini yenileyen ve birbirine gereksinim duyan insan için bir zorunluk olduğu kadar demokrasinin de bir gereğidir. Tartışma sonucu yeni düşünceler ve görüşler ortaya çıkar. Yine bu yolla tartışmacılar, kendi görüşleri dışındakileri tanıma fırsatı bulur; başkalarını dinlemeyi, kendi düşüncelerinde gereksiz yere direnmemeyi öğrenir; böylece konuyu bütün yönleriyle kavramış olurlar. Ayrıca kısa ve etkili konuşmayı, uygar ölçüler içinde tartışmayı ve zıt görüşlere saygılı olmayı öğrenirler.

Tartışma aynı zamanda iyi bir öğrenme yöntemidir. Bu yolla öğrenilen bilgiler zihinde canlandırılması bakımından daha kalıcıdırlar. Ayrıca tartışma, kişinin kendine güven duygusu kazandırdığı gibi, planlı çalışma, düşünme, araştırma alışkanlığı ve güzel konuşma becerisi de kazandırır.

Tartışmada elden geldiğince tartışılan kişinin görüşlerine saygılı olmalı, konuşmasını kesmeden dinlemeli, sonra cevap verilmelidir. Tartışmalarda konuşmacının kendisi değil, görüşleri esas alınmalıdır.

Üzerinde çokça konuşulmuş, çözümlenmiş konular yerine yeni tartışma konuları seçmeli, konuşan iyice dinlenmeli, gerekirse söylenenler not alınmalıdır.

Konuşmalar sözlü anlatımın temel ilkelerine dayandığı gibi kısa, öz ve anlaşılır bir dille yapılmalı, uzun ve süslü cümlelerden kaçınılmalıdır. Konuşma sırasında ölçüyü kaçırıp ne aşırı övgüye, ne de gereksiz yergiye kapılmadan sağlıklı karar vermeli, konu dışına çıkmamalı, konuşmalar basit ve kısa örneklerle desteklenmeli, hoşgörüyü elden bırakmamalıdır.

İyi bir konuşmacı, karşıdaki konuşurken hemen savunmaya geçmez, söylenenleri dikkatle dinledikten ve kendi bilgileriyle karşılaştırdıktan sonra karar verir. Bunun aksine hareket edenlerle kimse tartışmak istemez.

Tartışma Türleri

Başlıca tartışma türleri şunlardır;
Açık Oturum
Panel
Forum
Münazara
Sempozyum (Bilgi Şöleni)

Tartışmanın Özellikleri

  • Eski adıyla münakaşa da denir.
  • İki tarafın birbirlerinin düşüncelerini çürütme amacına dayalıdır.
  • Sonuca varma, gerçeğe ulaşma amacıyla yapılmalıdır.
  • Bir düşünce başka bir düşünceyle çürütülmelidir.
  • Tartışma konusu önceden belirlenmeli ve taraflara bildirilmelidir.
  • Dil göndergesel işlevdedir
  • Savunulan düşünceler tutarlı bilimsel ve kanıtlanabilir olmalıdır.
  • Tartışmayı yönetecek bir başkan olmalıdır.
  • Tartışma başkanı her iki tarafa eşit miktarda süre vermelidir.
  • Tartışmada ön yargılı olunmamalı ve duygusal davranılmamalıdır.
  • Konuşmacı sabırla dinlenmeli ve sözü kesilmemelidir.
  • Savulun düşünce doğru ve verilen örnekler tutarlı olmalıdır.
  • Tartışmada konu dışına çıkılmamalıdır.
  • Verilen zamana uyulmalı ve iyi değerlendirilmelidir.
  • Anlatım bozukluklarından kaçınılmalıdır.
  • Tartışmada konu dışına çıkılmamalı ve konu dağıtılmamalı
  • Tartışma münakaşa ile karıştırılmamalıdır ikisi arasındaki en büyük fark tartışmanın belirli kurallara göre yapılmasıdır.

Tartışma Başkanının Görevleri

Tartışma bir başkan ve konuşmacılardan oluşur. Başkanın görevlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

  • Başkan konu hakkında kısa bilgi verir.
  • Konunun özelliklerini, tartışma ilkelerini ve sınırlarını, kurallarını açıklar.
  • Konuşmacılara söz hakkı verir.
  • Konuşmacıların rahat konuşabilecekleri bir ortam hazırlar.
  • Konu dışına çıkan ya da konuşmayı kısır, kuru tartışmalara götüren, ya da tekrarlara düşenleri uyarır.
  • Konuşmacılar arasında yansızlığı korur.
  • Konuşmalar sonunda görüşleri toplayarak belli bir sonuca ulaşır.
  • Konuşmacılar, başkanın izni olmaksızın konuşamaz, ya da konuşan kişinin sözünü kesemezler, söz almadan konuşamazlar.

 
Tartışma Türleri Tablosu
 
» Diğer sözlü anlatım türleri hakkında bilgi almak için Sözlü Anlatım Türleri adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir