İrsal-i Mesel Nedir? İrsali Mesel Örnekleri

Örnek

Tut atalar sözünü kalbi selim ol
Gönülden gönüle yol var demişler
Gider yavuzluğun tab’ı halim ol
Sert sirke küpüne zarar, demişler
Aldanma cihanın sakın varına
Düşmeyegör onun ah ü zarına
Bugünkü işini koyma yarına
Yar yıkıldığı gün tozar demişler
Hileyi irtikap etme kıl hazer
Desinler sana bir er oğlu er
Sen elin kapısın çalarsan eğer
El de senin kapın çalar, demişler
Gerek şaki olsun gerekse said
Kerim kereminden eylemez teb’id
Böyledir Mevla’dan sen kesme ümid
Gün doğmadan neler doğar, demişler

Levni’ye ait olan bu şiir irsal-i mesel’in en güzel örneklerindendir. Şiirde bolca atasözüne yer verilmiştir.

Örnek

Yırtıcı kuşun ömrü olur az
Bir tek ipte iki cambaz oynamaz

Bu şiirde geçen “Bir ipte iki cambaz oynamaz” atasözü kullanılarak “irsal-i mesel” yapılmıştır.

---

Kirpikleri uzundur yarin hayale sığmaz
Eski meseldir mızrak çuvala sığmaz
Esnafa da insaf gerektir.
Bal tutan parmağını yalar demişler.

Bu şiirin içinde “Mızrak çuvala sığmaz.” ve “Bal tutan parmağını yalar.” atasözleri kullanılarak irsali mesel yapılmıştır.

---

Çağır Karac’oğlan çağır
Taş düştüğü yerde ağır
Gönül sevdiğinden soğur
Görülmeyi görülmeyi

Bu şiirin içinde “Taş düştüğü yerde ağır.” atasözü kullanılarak irsali mesel yapılmıştır.

---

Bin dokuz yüz otuz dokuz:
Karanlıklar içinde
Ölülerle yaşıyoruz
Puslu havayı sever kurt
Kaplamakta gökyüzünü
Kurşundan ağır bir bulut

Bu şiirde “Puslu havayı sever kurt” atasözü kullanılmıştır.

---

Dinleyen söyleyen kadar arif
Seyreden oynayan kadar hassas.

Örnekte “Dinleyen söyleyen kadar arif” atasözü kullanılarak irsal-i mesel sanatını gerçekleştirilmiştir.

---

Ahd-i vefayı va’d-ı tehi sanmasın ki dost.
Gözden ırak olan gönülden de ırak olur

Yahya kemal “Gözden ırak olan gönülden de ırak olur.” atasözünü kullanarak irsal-i mesel sanatını gerçekleştirmiştir.