YKS 2024'e Evden Hazırlanın! 7/24 Online Eğitim

Hemen İncele
Türk Dili ve Edebiyatı

Roman Türleri ve Örnekleri

Roman Türleri Nelerdir?

Bu yazımızda roman türlerini ve bu türlerle ilgili yazılmış eserleri örnek olarak vereceğiz. Roman türü hakkında detaylı bilgi için Roman Nedir? adlı yazımızı inceleyebilirsiniz.

Romanları genel anlamda Konularına Göre ve Bağlı Oldukları Edebi Akıma Göre iki farklı türde inceleyebiliriz. Bu iki tür kendi içerisinde farklı alt başlıklara ayrılmaktadır.
 

Konu Bakımından Roman Türleri ve Örnekleri

1. Tarihi Roman: Tarihteki olay ya da kişileri konu alan romanlardır. Yazar tarihi gerçekleri kendi hayal gücüyle birleştirerek anlatır.

  • İlk örneğini Walter Scott “Vaverley” adlı eserirle vermiştir.
  • Türk edebiyatında ilk örneği Namık Kemal’in “Cezmi” romanıdır.

2. Macera Romanı: Günlük hayatta her zaman rastlanmayan, şaşırtıcı, sürükleyici, esrarengiz olayları anlatan romanlardır. “Serüven romanları” da denir. Bir araştırma ve izlemeyi anlatan “polisiye roman”, alışılmışın dışında uzak yerleri ve yaşamları anlatan “egzotik romanlar” da bu gruba girer.

  • Dünya edebiyatında Stevenson’un “Hazine Adası”, Jules Verne’nin “İki Sene Mektep Tatili”, Daniel Defone’nin “Robinson Cruose” eserleri bu türdedir.
  • Türk edebiyatında Ahmet Mithat Efendi’nin “Hasan Mellah”, “Dünyaya İkinci Geliş”; Peyami Safa’nın “Cingöz Recai” adlı eserleri bu türün en tanınmış örnekleridir.

3. Sosyal Roman: İnsan yaşamının sınırsız kültür birikimi içinde yer alan ve insanı derinden etkileyen toplumsal, siyasi olaylar, inançlar, gelenek ve görenekleri bazen eleştirel, bazen de bilimsel açıdan ele alıp anlatan romanlardır.

Bir fikri savunup bilimsel verilerle olaya yaklaşan “tezli roman”, toplumdaki inanç ve gelenekleri anlatan “töre romanı”, bir olayı eleştirisel yaklaşımla anlatan “yergi romanı”, belli bir yerin özelliklerini anlatan “mahalli roman” gibi roman türleri sosyal romanlar içinde değerlendirilir.

  • Dünya edebiyatında Victor Hugo’nun “Sefiller”, Tolstoy’un “Suç ve Ceza” eserleri bu türdedir.
  • Türk edebiyatında Namık Kemal’in “İntibah”, Recaizade Mahmut Ekrem’in “Araba Sevdası”, Ahmet Mithat Efendi’nin “Felatun Beyle Rakım Efendi” adlı eserleri bu tür romanlardır.

4. Psikolojik Roman (Tahlil Romanı): Dış alemdeki olaylardan çok, kahramanların iç dünyasını, ruh hallerini ele alarak kişilerin toplumla ilişkilerini, bunların birbirinden nasıl etkilendiklerini anlatan romanlardır.

  • İlk örneği, Madame de La Fayette’nin “Princesse de Cleves” adlı romanıdır.
  • Türk edebiyatında Mehmet Rauf’un “Eylül” adlı eseri ilk başarılı örnektir. Peyami Safa’nın “Matmazel Noralya’nın Koltuğu” eseri de bu anlayışla kaleme alınmıştır.

5. Otobiyografik Roman: Yazarın kendi yaşamını anlattığı romanlardır.

  • Dünya edebiyatında Alphonse Daudet’in “Küçük Şey”,
  • Türk edebiyatında Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun “Anamın Kitabı”, Peyami Safa’nın “Dokuzuncu Hariciye Koğuşu”, Necip Fazıl Kısakürek’in “Kafa Kağıdı” bu türün örnekleridir.

6. Biyografik Roman: Ünlü bir kişinin hayatının tamamını yahut bir bölümünü roman tekniği içinde anlatan romanlara ise biyografik roman denir.

  • Dünya edebiyatında Alex Haley’in yazdığı “Malcolm X”,
  • Türk edebiyatında Oğuz Atay’ın “Bir Bilim Adamının Romanı: Mustafa İnan” bu türe örnek gösterilir.

7. Fantastik Roman: Hayal gücüne dayanan romandır. 19. Yüzyılda ilimlerin gelişmesiyle yaygınlık kazanmıştır.

  • Hüseyin rahim Gürpınar’ın “Gulyabani” romanı bu türde kaleme alınmıştır.

8. Egzotik Romanlar: Uzak, yabancı ülkeleri tanıtmak gayesiyle yazılan romandır.

  • Piyer loti’nin “İzlanda Balıkçısı” bu türe örnek verilir.

Konularına Göre Roman Örnekleri
 

Edebi Akıma Göre Roman Türleri ve Örnekleri

1. Klasik Roman: Biçim kusursuzluğuna, akla ve sağduyuya dayanan romanlardır.

  • Mademe de La Fayette “Princesse de Cleves” adlı romanıyla klasiklerin roman alanındaki temsilcisidir.

2. Romantik Roman: Romantik akıma uygun olarak duygu ve hayallerin, dünyanın geçiciliğine bağlı olarak din duygusunun ön planda olduğu romanlardır. Yazar, olaya, kahramanların kişiliklerine, betimlemelere üçüncü şahıslar olarak dışarıdan müdahalelerde bulunur.

  • Namık Kemal’in “İntibah yahut Ali Bey’in Sergüzeşti”,
  • Victor Hugo’nun “Sefiller ve Notre Dame’ın Kamburu”,
  • A. Dumas Pere’nin “Üç Silahşörler, Monte Kristo Kontu”,
  • A. Dumas Fils’in “Kamelyalı Kadın”,
  • Lamartine’nin “Greziella”,
  • Goethe’in “Genç Werther’in Acıları, Faust” romanları gibi.

3. Realist (Gerçekçi) Roman: Gerçekçi akıma uygun olarak gözlem ve deneyimin duygu ve hayalden daha ön planda olduğu akımdır. Yazar 3. şahıs olarak romana müdahalede bulunmaz.

  • Realist roman Stendhal’e göre “Yol boyunca gezdirilen bir ayna”dır. Balzac, G. Flaubert, Tolstoy, Charles Dickens, J. Steinbeck, Ernest Hemingway, Turganyev ve Stendhal’in romanları bu akımın özelliklerini taşır.
  • Bizdeki ilk başarılı örneği, Recaizade Mahmut Ekrem’in “Araba Sevdası”dır.

4. Natüralist (Doğalcı) Roman: Bilimsel araştırmalara bağlı kalarak kahramanlarını gözlemlerle seçen romanlardır. Gözlemle yetinmeyip deneye başvururlar. Üslup ikinci plana atılmıştır, kahramanlar bulundukları mahalli çevrenin diliyle konuşurlar. Yazarlar; bir bilim adamı, bir doktor edasındadır, aynı sebeplerin aynı sonuçları verdiğini söyleyen bilimsel ilkeye (determinizme) sıkı sıkıya bağlıdırlar.

  • Emile Zola ve Maupassant romanları doğalcı romanlardır. Nabizade Nazım’ın “Karabibik” adlı romanı edebiyatımızda bu akımın etkilerinin görüldüğü ilk romandır.

5. Diğer Türler: Estetik Roman, İzlenimsel Roman, Dışavurumcu Roman, Sürrealist Roman ve Yeni Roman

Edebi Akımlara Göre Roman Örnekleri

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir