Yerel Saat Konu Anlatımı | Yerel Saat Nedir?
Ana Başlıklar;
Bu yazımızda coğrafya konularından olan yerel saat konusunu ele alacağız.
Yerel Saat Nedir?
Dünya üzerindeki herhangi bir yerde Güneş’in tam tepede olduğu an saat 12:00 olarak kabul edilir. Saatin 12:00 olarak kabul edildiği zamana göre ayarlanan saate de yerel saat denir.
Meridyenler Güneş’in karşısından farklı zamanlarda geçtiği için her meridyenin yerel saati farklıdır.
Yerel Saat Hesaplamaları
Meridyenlerden faydalanılarak yerel saat hesaplamaları yapılabilir. Dünya batıdan doğuya doğru döndüğü için doğudaki merkezlerde yerel saat ileri batıdaki merkezlerde ise geridir.
Örnek
50° Doğu meridyeni üzerindeki bir merkezde yerel saat 11:40 iken 25° Doğu meridyeni üzerindeki bir merkezde yerel saat kaçtır?Çözüm: Bu tür sorularda öncelikle iki merkez arasındaki boylam farkı bulunur.
50° – 25° = 25° çıkan sonuç 4 ile çarpılır. 4 ile çarpılmasının sebebi her meridyen arasında 4 dakika zaman farkının olmasıdır.
25° x 4 = 100 = 1 saat 40 dakika
25° Doğu meridyeni 50° Doğu meridyenine göre daha batıda yer aldığı için yerel saat daha geridir. Bundan dolayı zaman farkı çıkarılır.
11:40 – 1:40: 10:00 sonuç olarak 25° doğu meridyeninde saat 10:00 olmaktadır.
Güneş’in Doğuş ve Batış Saatin Hesaplanması
Dünya batıdan doğuya doğru döndüğü için Güneş doğuda erken doğar erken batar, batıda ise geç doğar geç batar.
Örnek
15° Doğu meridyenindeki bir merkezde saat 06.20 de doğan güneş 30° Doğu meridyenindeki bir merkezde saat kaçta doğar?Çözüm: Daha öncede belirttiğim gibi iki merkez arasındaki fark soruluyorsa öncelikle iki merkez arasındaki boylam farkı bulunur.
30° – 15° = 15° her meridyen arasındaki zaman farkı 4 dakika olduğu için çıkan sonuç 4 ile çarpılır.
15 x 4 = 60 = 1 saat
Doğuda güneş erken doğduğu için
06:20 – 1:00: 05:20 de 30° Doğu meridyeninde doğar.
Ortak Saat (Ulusal Saat)
Ülkeler, haberleşme, çalışma, ticaret, ulaşım gibi hizmetlerin yürütülmesinde karışıklık olmaması için ortak saat kullanırlar.
Ortak Saat; ülke içinden geçen bir meridyenin yerel saatinin bütün ülke sınırları içerisinde kullanılmasıyla oluşturulan saate denir.
Doğu-Batı yönünde geniş olan ülkeler (ABD, Kanada, Rusya, Avusturalya gibi) birden fazla ortak saat kullanırlar.
Türkiye’de sonbahar ve kış mevsiminde 30° Doğu (İzmit) boylamının (yani 2. saat diliminin), ilkbahar ve yaz mevsiminde 45° Doğu (Iğdır) boylamının (yani 3. saat diliminin) yerel saati ortak saat olarak kullanılır.
Uluslararası Saat Dilimleri
Ülkeler arası iletişim, ulaşım, ticaret ve bankacılıkta doğabilecek saat farkı karışıklığını önlemek için saat dilimleri ayarlanmıştır.
- Her meridyen arası zaman farkı 4 dakikadır
- Her 1 saat 15 meridyen eder.
- Toplamda 24 saat dilimi vardır.
- Başlangıç meridyeninden itibaren doğuya doğru saat dilimlerinin numarası büyür.
- Başlangıç meridyeninin 7°30′ doğusu ile 7°30′ batısı 0. saat dilimi olarak kabul edilmiştir. 7°30′ doğu meridyeninden 15’er meridyen aralıklarla doğuya gidildikçe saat dilimlerinin numaraları büyür.
Saat Diliminin Bulunması
Her saat diliminin ortasından geçen geçen boylamın yerel saati, o saat diliminin ortak saati olarak alınır. Saat diliminin ortasından geçen meridyene ayar meridyeni denir. Bir meridyenin hangi saat diliminde olduğunu bulmak için meridyen derecesi 15’e bölünür.
Örnekler
Örnek-1: 65° Doğu meridyenin saat dilimini bulunuz.Çözüm: 65° doğu meridyeninin saat dilimini bulmak için öncelikle bu sayıyı 15’e böleriz:
65° : 15: 4 fakat geriye 5 kalır. Kalan sayı 7,5’ten az olduğu için 4. saat dilimindedir.
Örnek-2: 70° Doğu meridyeninin saat dilimini bulunuz.
Çözüm: 75° doğu meridyeninin saat dilimini bulmak için
75° : 15: 4 fakat geriye 10 kalır. Kalan sayı 7,5 fazla olduğu için 5. saat dilimindedir.
Tarih Değiştirme Çizgisi
180° meridyenine tarih değiştirme çizgisi denir. Bu meridyene göre, Doğu Yarımküre’de tarih Batı Yarımküre’deki bir yere göre bir gün ileridir.
