Yansıma Sözcük Nedir?
Doğada duyulan seslerin taklit edilmesi yoluyla oluşan sözcüklerdir. Bu tür sözcükleri oluşturan seslerle sözcüklerin karşıladığı anlam arasında çok sıkı bir ilişki vardır.
Örnek
Dere şırıl şırıl akıyor.
cümlesinde altı çizili sözcük derenin çakıl taşlarına çarparak akarken çıkardığı sesin taklidi yoluyla oluşmuştur.
Yansıma Sözcük Şekilleri
Yansıma sözcükler üç şekilde meydana gelir. Bunları örnekleri ile beraber inceleyelim:
1- İnsan sesi ile meydana gelen yansıma sözcükler: İnsanların konuşmaları haricinde çıkardığı bazı seslerden meydana gelir.
Örnek
fıs: fısıldamak, fısıltı
hor: horlamak
hapşu: hapşurmak
tü tükürmek
2- Hayvan sesi ile meydana gelen yansıma sözcükler:
Örnek
miyav: miyavlamak
me: melemek
hav: havlamak
3- Eşyaların, su ve rüzgar gibi bazı varlıkların çıkardıkları sesler ile oluşan yansıma sözcükler:
Örnek
pat: patırtı
şır: şırıltı
zır: zırıltı
güm: gümbürtü
tak: takırtı
uğ: uğultu
Yansıma Sözcük Türleri
» Yansıma sözcükler cümlede isim, sıfat, zarf ve fiil gibi çeşitli türlerde kullanılabilir.
Örnek
Bu çıtırtı beni rahatsız ediyor. (İsim)
Çıtır ekmekleri çok severim. (Sıfat)
Ağacın yaprakları hışırdıyor. (Fiil)
Irmak şırıl şırıl akıyor. (Zarf)
» Yansıma sözcükler ikileme görevinde de kullanılabilir.
Örnek
tıkır tıkır, çıt çıt, fokur fokur
» Yansıma sözcükler, mecaz anlama gelecek şekilde kullanıldıklarında yansıma anlamı ortadan kalkar.
Örnek
Konferansta bir ara sıkıntıda patlayacak gibi oldum.
tahtada dersimi çatır çatır anlattım.
Yukarıda altı çizili sözcükler, cümle içerisinde mecaz anlamda kullanıldıkları için yansıma sözcük olarak sayılamazlar.
» Bir sözcüğün yansıma sözcük olarak sayılabilmesi için, doğadan taklit edilmesi gerekir. Yani o sesi doğada işitebilmek gerekir.
Örnek
pırıl pırıl sözcüğü yansıma sözcük değildir. Çünkü bu sesin doğada karşılığı yoktur. Burada görmeyle ilgili bir durum söz konusudur.
Aslan kükredi. bu cümlede ise kükremek yansıma sözcük sayılmaz. Çünkü; aslan kük veya kü gibi sesler çıkarmaz.
ötmek, morartı, bulantı, ışıltı, kızartı, kabartı v.b. sözcükler de yansıma sözcük değildir.
Bu İçeriğe Emoji İle Tepki Ver
Yorum Yap
Yorumlar 0