Hikaye Nasıl Yazılır? Hikaye Yazma Teknikleri

Hikaye Nasıl Yazılır?

Bu yazımızda daha önceki Hikaye Nedir? ve Hikaye Türleri yazılarından öğrendiğimiz bilgiler doğrultusunda bir hikayenin nasıl yazıldığı, hikaye yazmada izlenecek aşamaları paylaşacağız.

Herhangi bir konuda başarılı ve edebi açıdan kusursuz bir hikaye taslağı oluşturmak için izlenmesi gereken aşamaları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Konu ve Temayı Belirleme
• Olay ve Olay Örgüsünü Belirleme
• Kişileri Belirleme
• Yer ve Zaman Belirleme
• Hikayenin Adı
• Hikaye Taslağını Yazıya Dökme

Şimdi Belirlediğimiz bu aşamalar hakkında kısaca bilgi verelim:
 

Konu ve Temayı Belirleme

Yazılı Anlatım Türlerinin çoğunda olduğu gibi hikayenin de mutlaka bir teması olmalıdır. Hikaye yazmaya başlamadan önce “Neyi anlatmalıyım?” ya da “Neyin önemini ortaya koymalıyım?” sorularını esas almalıyız. Dürüstlük, iyilik, kıskançlık, anne, baba, kardeş sevgisi, arkadaşlık, dostluk, başarı, yoksulluk, yalnızlık, hayvan sevgisi, çevre duyarlılığı, cehalet, tembellik, çalışkanlık, barış, savaş, vatan sevgisi, yurt özlemi, çaresizlik, umut, aşk, ayrılık gibi temalardan biri seçilerek hikayenin kimliği belirlenmiş olur. Temayı belirlemek, kurmacanın ilk adımıdır.
 

Olayı ve Olay Örgüsünü Belirleme

Seçilen temaya uygun ve temayı en iyi biçimde ortaya çıkaracak bir olay belirlenir. Bu olayın bir başlangıç noktası olmalıdır. Başlangıç noktasından itibaren olayın hikaye sınırları içinde, gerçeklikten kopmadan ilerlemesi gerekir. Hiçbir olay tek başına düşünülemez. Her olay nedensellik bakımından başka olaylarla da ilişkilidir. Diyelim ki yazacağımız hikayede kıskançlık temasını öne çıkarmak istiyoruz. Bu temayı bir olayla somutlaştırmak için “yeni doğmuş kardeşini kıskanan 5 yaşındaki bir çocuğun evi yakması” gibi bir olay tasarladık. Anlatmamız gereken olay yalnızca çocuğun perdeleri yaktığı an değildir. Hikayemizi bu olayı hazırlayan öncül olaylardan yani kahramanımızın
kardeşinin doğduğu günlerden hatta annesinin gebelik günlerinden başlatırız. Böylece asıl olayı hazırlayan gelişmeleri aşama aşama vermiş oluruz. Olayların aşama halinde gelişmesiyle olay örgüsü oluşur. Olay örgüsü, asıl olayın hazırlayıcısı olan gelişmelerdir. Asıl olay, hikayenin doruk noktasıdır. Olayın sona ermesiyle hikayenin vermek istediği duygu yani tema, artık okuyucuya ulaşmış olur.
 

Kişileri Belirleme

Tema ve olayı belirledikten sonra yapmamız gereken ilk iş, temanın özelliklerine uygun kişileri seçmektir. Hikaye kahramanı hayal ürünü bir insandır ancak kişi seçerken çevremizdeki gerçek kişilerden de esinlenebiliriz.

Hikaye için önce başkahraman seçilmelidir. Çünkü başkahraman, hikayenin vermek istediği duyguyu temsil eden kişidir. Kardeşini kıskandığı için evi terk edip kaybolan bir çocuğun konuşma ve davranışları öylesine verilmelidir ki asıl olaydan önce bile okuyucunun zihninde “Bu çocuk çok kıskanç ve kıskançlığı yüzünden bir şeyler yapacak.” düşüncesi uyanmalıdır.

Hikayede başkahramanın çevresindeki kişilere ikinci tip karakterler denir. Bu karakterler, olayların sürüp gitmesinde etkisi olan kişilerdir. Çocuğun anne ve babası, yeni doğan bebek, akrabalar, komşular ve yazar olarak sizin isteğinizle hikayeye giren diğer kişiler ikinci derece karakterler olarak hikayenin akışına katkıda bulunacaklardır.

Hikaye kişilerinin isimlerini, fiziksel özelliklerini, mesleklerini ve karakter özelliklerini yazar olarak kendimiz belirleriz. Bunları belirlemede herhangi sınırlama yoktur. Yeter ki kişiler günlük yaşamdaki gerçek kişilere benzesinler. Örneğin hikaye kahramanımız olan 5 yaşındaki çocuğun adını Umut koyabiliriz. Babası Zeki Bey bir okulda memur olabilir. Annesi Hatice Hanım çok sinirli bir kadındır. Diğer kişilere de istediğimiz isimleri ve özellikleri verebiliriz.
 

Yer ve Zaman Belirleme

Hikayenin temel unsuru olan olayı zaman ve mekandan ayrı düşünemeyiz. Günlük yaşamda olduğu gibi her olay belli bir yerde ve zamanda yaşanır. Hikayedeki olaylar için de aynı durum söz konusudur. Hikaye taslağımıza göre belirlediğimiz olayın nerede ve ne zaman yaşanacağına, olayların ne kadar süreceğine kendimiz karar vermeliyiz. Örneğin, hikayemiz, Zeki Bey’in evinde başlamıştır. Hikayenin
giriş yani serim bölümünde Zeki Bey’in evini tasvir etmek, hikaye için iyi bir başlangıç olur. Tasvir (betimleme) cümleleri hikayenin mekan özelliklerini ortaya koyduğu için çok önemlidir. Olayın hep aynı mekanda geçmesi okuyucuyu sıkabilir. Bu yüzden hikaye kişilerinin hareket alanlarını esas alarak olayları bazen farklı mekanlara taşımak da gerekir. Örneğin Zeki Bey’in iş yerindeki arkadaşlarından biriyle arasında geçen bir konuşmayı aktarmak, hikayenin farklı bir mekana kaymasını sağlar ve okuyucunun dikkatini canlı tutar. Yine de unutmamalıyız ki Zeki Bey’in evi, olayların ana mekanıdır. Çünkü birçok şey orada yaşanacaktır.

Olayların ne zaman yaşandığı ve ne kadar sürdüğü konusu da yazarın tercihine bağlıdır. Diyelim ki hikayenin başlangıcında Hatice Hanım’ın doğum yapmasına iki ay kalmıştır. Bu iki aylık süre içinde evde yapılan hazırlıklar ve konuşmalar Umut’un duygularında birtakım sarsılmalara neden olacaktır. İki ay sonra kardeşi dünyaya geldiğinde Umut için kritik günler de başlamıştır. Anne, baba ve diğer akrabalar bütün ilgisini bebeğe odaklamıştır. Bu durum iki hafta sürdükten sonra Umut da evi terk edip kaybolmuştur.

Bu durumda, hikayede anlatılan zaman dilimi iki ay ve iki haftalık bir süredir. Bu süre, yazarın tercihine göre daha kısa veya daha uzun olabilir. Yazar, hikayede olayların geçtiği zaman dilimini tarih belirterek ortaya koymak zorunda değildir. Ancak olayların kronolojik bir akış halinde olmasına dikkat etmelidir. Bir hikayede yıllar süren bir olay anlatılacağı gibi birkaç saatlik bir olay da anlatılabilir. Dolayısıyla zaman belirlemede sınır yoktur.
 

Hikayenin Adı

Her edebi metinde olduğu gibi hikayenin de bir başlığı ya da adı olmalıdır. Hikayenin adını belirlerken ele aldığımız tema bizim için en önemli kaynaktır. Tema ile isim arasında uyum olmalıdır. Ancak ismin sıradan ve kalıplaşmış olmamasına da özen göstermeliyiz. Örneğin hikayemize “Umut’un Kıskançlığı” veya “Kıskançlığın Zararları” gibi sıradan, basit isimler koymak eserimizin değerini düşürür. Bunun yerine daha çarpıcı, dikkat çekici ve merak uyandıracak isimler bulmalıyız. Hikayeye isim bulma işini en sona bırakmak daha uygun olacaktır. Çünkü hikaye bittikten sonra en güzel, en doğru ismi bulmak daha kolay olur.
 

Hikaye Taslağını Yazıya Dökme

Hikaye taslağını hazırlarken notlar tutmalıyız. Kurgulama aşaması bittikten sonra bu notlardan hareketle yazma aşamasına geçebiliriz. Hikayeyi yazıya geçirmeden önce de birtakım planlamalar yapmalıyız. Şimdi başa dönelim ve yazacağımız hikayenin kurgusunu, notlar tutarak oluşturalım.