Göstermeye Bağlı Edebi Metinler Nedir?
Göstermeye Bağlı Edebi Metinler
Göstermeye bağlı anlatımlarda anlatılmak istenen husus meydanda ya da sahnede canlandırılır, yani olay sergilenerek gösterilir. Bu gösterimlerin yazıldığı metinler ise göstermeye bağlı metinler olarak nitelendirilir. Genel olarak dramatik metinler ve tiyatro olarak adlandırabileceğimiz bu tarz metinlerde, kurmaca olay ve olay örgüsünü, bir sahne düzeninde topluluk önünde canlandırmak esastır.
Tiyatro
Günlük hayatta karşılaşabileceğimiz olayları sahnede göstermek amacıyla yazılan eserlere tiyatro denir. Tiyatro, olayları dekorlar ve kişiler yardımıyla günlük hayatta olduğu gibi gözümüzün önünde canlandırır. Bu bakımdan hem göze hem de kulağa hitap eder.
Tiyatro eserleri; dramatik örgü, yer, zaman, çatışma ve kişiler olmak üzere beş temel yapı unsurundan oluşur. Dramatik örgü, tiyatro eserindeki olay örgüsüdür. Dramatik örgü, neden sonuç ilişkisiyle birbirine bağlı çeşitli yan olaylardan meydana gelir. Dramatik örgüyü geliştiren ve güçlendiren en önemli unsur ise çatışmadır. Kişiler arasında meydana gelen içsel ve dışsal kaynaklı mücadeleler, karşıt duygu ve düşünceler olayın devamını sağlar ve seyirciyi kendine çeker.
Tiyatronun Doğuşu
Tiyatro, Antik Yunan döneminde bağ bozumu tanrısı Dionysos adına düzenlenen dinsel törenlerden doğmuştur. Eski Yunan’da her yıl doğanın canlanışını, bereket ve bolluğu kutlamak için törenler düzenlenirdi. Törenlerde halkın duygu ve düşüncelerini dile getiren bir koro, ilahiler okurdu. Daha sonraları Aiskhylos, ilahiler okuyan koronun karşısına ikinci bir oyuncu çıkardı. Oyun koro ile aktör adı verilen iki kişinin konuşmaları üzerine kuruldu ve böylece tiyatro ortaya çıktı. Aiskhylos’tan sonra yetişen Sophokles oyuna üçüncü kişiyi kattı ve böylece tiyatro, dini bir tören olmaktan çıkarak bir sanat dalı haline geldi.
Tiyatroyu; klasik tiyatro ve modern tiyatro olmak üzere iki ana başlıkta inceleyebiliriz:
Tiyatro Türleri
Konularına göre tiyatroları 2 başlıkta inceleyebiliriz. Bunlar;
1) Modern Tiyatro
» Önerilen: Sanatsal Metinler
» Önerilen: Yazılı Anlatım Türleri
