Dilekçe Nedir? Dilekçenin Özellikleri Nelerdir

Dilekçe Nedir?

Dilekçe, adından da anlaşılacağı üzere dilek yazısı anlamına gelir. Dilekçe, TDK Türkçe Sözlük’te, bir dileği bildirmek için resmi makamlara sunulan, imzalı ve adresli, pullu veya pulsuz yazı, istida, arzuhal şeklinde ifade edilmiştir. Kişilerin herhangi bir konuda resmi veya özel kurumlara yazmış oldukları iş mektuplarına dilekçe denir

Eskiler dilekçeye hali arz etmek, durumu anlatmak anlamına gelen arz-ı hal (arzuhal) demişler. Bugün arzuhalcilik bir meslek olarak devam etmektedir. Dilekçelere istida mektubu da denilmiştir.

Dilekçeler kişiye aittir ve bir kişiyi temsil eder. Dilekçelerde bir kişinin imzası bulunur. Toplu dilekçelerin resmi geçerliliği yoktur. Dilekçeler mutlaka kurumlara yazılır, şahıslara yazılmaz. Kurumlar arası yazışmalar ise dilekçe benzeri resmi yazışmalardır. Dilekçe yazmak herkesin vatandaşlık hakkıdır. Dilekçeyi alan kurumun da dilekçe sahibine olumlu veya olumsuz cevap verme zorunluluğu vardır
 

Dilekçenin Özellikleri

Dilekçelerin özelliklerini iki alt başlıkta inceleyebiliriz.

Dilekçenin Dil ve Anlatım Özellikleri
Dilekçede şikayet veya istek en kolay anlaşılacak biçimde açık, yalın ve öz olarak açıklanır. Kişisel kanaatlere yer verilmez, bir problemden söz edilecekse o problemle ilgili yorum yapılmaz. Her şey tüm gerçekliğiyle ve oldukça kısa biçimde anlatılır.

Dilekçenin Biçim Özellikleri
Dilekçeler genellikle çizgisiz ve beyaz dosya kağıdına dolma kalemle yazılacağı gibi daktilo veya bilgisayarda da yazılabilir. Kağıdın üstünde üç, solunda üç, sağında bir santimetre boşluk bırakılır. Dilekçeler, ana hatlarıyla dört kısımdan ibarettir:

Hitap
Dilekçeye, gönderilen makamın adı ve yeri yazılarak başlanır. Hitaptaki kelimelerin tamamı ya da ilk harfleri büyük yazılır.

Dilekçe Metni
İş mektuplarında olduğu gibi dilekçelerde de açık, anlaşılır, kesin, net ve öz bir anlatım kullanılır. Şikayet veya istekler belirtildikten sonra dilekçe, “gereğini arz ederim, gereğini bilgilerinize arz ederim, bilgilerinize arz ederim” gibi ifadelerle bitirilir.

Tarih, Ad ve Soyadı, İmza
İsimsiz ve imzasız dilekçeler dikkate alınmadığı için dilekçe metninin sağ alt tarafında tarih, ad ve soyadı ile imzanın mutlaka bulunması gerekir. Tarih kısmı isteğe bağlı olarak kağıdın sağ üst köşesinde de bulunabilir.

Gönderenin Adresi
Adres, kağıdın sol alt kısmına yazılmalıdır. Adresin ikinci satırında cadde, sokak ve apartman numarası yer alır. Üçüncü satırda ise ilçe ve ilin adı bulunur. Dilekçeye eklenmiş bir belge varsa adres kısmının altına EK ya da EKLER başlığı açılır ve belgelerin adları yazılır.

Dilekçeler bireysel olarak yazıldığı gibi toplu olarak da yazılabilir. Bu tür dilekçelerin farklı yönü yalnızca isim ve imza sayısının birden çok olmasıdır.

Dilekçe Yazarken Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

• Dilekçeler çizgisiz beyaz dosya (A4) kâğıdına yazılmalıdır.
• Dilekçeler bilgisayarla ve daktiloyla yazılabileceği gibi elle de yazılabilir.
• Dilekçeler şayet elle yazılacaksa siyah veya mavi yazan mürekkepli kalem kullanılmalıdır.
• Elle yazılıyorsa okunabilir olmalıdır.
• Yazım ve noktalamaya dikkat edilmelidir.
• Dilekçeler kurumlara verileceğinden kullanılan dile ve üsluba dikkat edilmelidir.
• Dilekçede belirtilen şey yasalara dayandırılabileceği için yasal olmayan şeyler istenmemelidir.
• Dilekçede sayfa düzeni çok önemlidir. Bunun için gerekli boşluklara dikkat edilmelidir.
• Dilekçeyi vereceğimiz kurumun adı ve bulunduğu şehir, kâğıdın üst kısmından 5-6 cm aşağı gelecek şekilde, sağdan ve soldan ortalayarak yazılmalıdır.
• Dilekçenin giriş bölümünde kısaca kendimizi tanıtmakta fayda vardır. Kendimizi tanıtırken genelden özele doğru bir yol takip edilmelidir. Örnek: Dilekçe fakülteye veriliyorsa, “Fakülteniz, Biyoloji bölümü, 1. sınıf, 17 numaralı öğrencisiyim.”
• Dilekçenin esas metin kısmında amacımızı (istek, şikâyet, başvuru vs.) kısa, açık, anlaşılır bir şekilde yazmalıyız.
• Dilekçenin sonu (sonuç kısmı), içeriğine göre; “Gereğini saygılarımla arz ederim.” veya “Durumumu bilgilerinize arz ederim.” şeklinde bitirilmelidir.
• Dilekçeler şahıslara ait olduğu ve kurumlara yazıldığı için dilekçenin sonuna rica ederim yazılmaz.
• Tarih, dilekçe kâğıdının sağ üst tarafına yazılabileceği gibi sonuç kısmından sonra bir satır boşluk bırakılarak sağ alt tarafa da yazılabilir. Günümüzde yaygın olan sağ alta yazılmasıdır.
• Tarihin hemen altına dilekçe sahibinin adı ve soyadı yazılır ve imzalanır.
• Tarihsiz, isimsiz ve imzasız dilekçelerin geçerliliği yoktur ve kabul edilmez.
• Dilekçenin sol alt kısmına adres yazılır. Buraya adresimizle birlikte telefon numaramızı ve e-postamızı yazmakta fayda vardır.
• Bazen dilekçeyle birlikte sunmamız gereken ek belgeler olabilir. Bunlar da adres kısmının altına ek yazılarak kaç tane belge varsa önem sırasına göre yazılır ve dilekçemizin arkasına iliştirilir.
• En üstte dilekçe olacak şekilde ek belgelerle birlikte dilekçe ilgili makamın görevli memuruna teslim edilir.
• Gerekli durumlarda dilekçeyi verdiğimiz memurdan dilekçemizin kayıt numarasını ve o günün tarihini almakta yarar vardır. Çünkü dilekçenin işleme konması ve iş takibi açısından bu önemlidir

Dilekçe Yazarken En Çok Yapılan Hatalar

• Sayfa düzenine dikkat edilmeyerek üstten ve soldan gerekli boşlukların bırakılmaması,
• Elle yazıldığında özen göstermeden ve gelişigüzel yazılması,
• Yazım ve noktalamaya dikkat edilmemesi,
• Dilekçe makamının yanlış yazılması,
  Örnek, “İstanbul Valiliğine / İstanbul” yanlıştır.
  Doğrusu, “Valilik Makamına / İstanbul” olmalıdır.
  Bu sebeple dilekçe yazan kişiler, dilekçeyi verdikleri makamın “Rektörlük, Dekanlık, Müdürlük veya Başkanlık” mı olduğuna dikkat etmelidir.
• Dilekçe makamını yüceltici ve yükseltici ifadelerin kullanılması,
  Örnek: “Valilik Yüce Makamına” veya “… Bakanlığı Yüksek Katına” vs.
• Dilekçelere ben diye başlanması,
• Dilekçelerin kişilere yazılması,

Örnek: “Sayın Valim” veya “Sayın Müdürüm” vs.

• Maksadın anlaşılmayacak şekilde çok kısa yazılması veya gereksiz ayrıntılarla uzatılması,
• Sonuç kısmının “… rica ederim.” ile bitirilmesi,
• Yine sonuç kısmında yalvarıcı ve yakarıcı ifadelerin kullanılması,
• Dilekçenin tarihsiz, isimsiz ve imzasız olması,
• Dilekçe kâğıdının arka yüzünün de kullanılması.

 
» Önerilen: Dilekçe Nasıl Yazılır?
» Önerilen: Dilekçe Örnekleri