YKS 2024'e Evden Hazırlanın! 7/24 Online Eğitim

Hemen İncele
Edebiyat

Göktürk Yazıtları (Orhun Abideleri) Nedir?

Orhun Yazıtları

Göktürk Yazıtları (Orhun Abideleri)

Göktürk Yazıtları diğer adıyla Orhun Abideleri, Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleri, taşlar üzerine yazılarak bırakılmış eserlerdir. Bunlar üçtaş halindedir. Bunlardan birincisi 720 senesinde Bilge Tonyukuk tarafından diktirilen ve yine Tonyukuk tarafından yazdırılan taştır. Diğer iki kitabeden birisi 732 yılında Kültigin adına, diğeri 735 yılında Bilge Kağan adına dikilmiştir. Yazıtlarda kullanılan dil yabancı tesirlerden uzak sade bir dildir. Yer yer realist bir tarih dili yer yer milli ve sosyal eleştiri cümleleri yer yer kudretli bir hitabet dili ile yazılmıştır.

Yazıtlarda Türk milletinin kendi benliğini unutmaması gerektiği, düşmanın tatlı sözlerine, hediyelerine aldanmayıp Vatanın birlik ve beraberliği için çalışılması gerektiği anlatılmıştır.

Göktürk Yazıtlarının Özellikleri

  • İsminden de anlaşıldığı üzere Göktürk alfabesi ile yazılmıştır.
  • Sade ve yalın bir dil olmakla beraber milli ve yabancı etkilerden uzak bir dil kullanılmıştır.
  • Bu yazıt Bilge Tonyukuk tarafından MS 720 yılında yazılmış ve diktirilmiştir.
  • Türk edebiyatının ilk yazılı örnekleri olarak bilinir.
  • Konu olarak Göktürk devletinin bağımsızlığını ve bu bağımsızlığın devamı için Çinlilerle yapılan savaşları, bu savalar sonucunda devleti yeni­den nasıl kurdukları ve dahi toplumun birlik ve beraberlik içinde yaşama çağrısını işlemektedir.
  • İkinci ve üçüncü yazıtlar, Yolluğ Tigin tarafından yazılmıştır. Bu abidelerden birisi MS 732 yılında Kültigin adına, diğeri ise MS 735 yılında Kültigin’in ağabeyi Bilge Kağan adına dikilmiştir.
  • Göktürk yazıtları ilk defa Danimarkalı Thomsen tarafından 1893 yılında okunmuştur.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir